قسمت دوم
پیشگفتار
سازمان بین‌المللی عبارت از اجتماع نهادینه گروهی از کشورهاست که به منظور تحقق هدف‌های معین و مشترک در زمینه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، انسانی و غیره با یکدیگر همکاری می‌کنند.
سازمان بین‌المللی براساس «معاهده موسس» که به منزله اساسنامه آن است بنا و تاسیس می‌گردد. اعضای فعال جامعه بین‌المللی و تابعان حقوق‌بین‌الملل در این رابطه با انعقاد یک سندچندجانبه بین‌المللی تمایل خود را به همکاری منظم در محدوده‌ای مشخص و معین ابراز می‌دارند.
سازمان‌های بین‌المللی به «سازمان‌های بین‌الدولی یا دولتی» و «سازمان‌های غیردولتی» تقسیم می‌شوند. سازمان‌های بین‌الدولی تابع سامانه حقوقی ویژه‌ای به نام حقوق سازمان‌های بین‌المللی هستند و ویژگیهای عام و مشترکی دارند، از قبیل: دارا بودن استقلال، شخصیت حقوقی بین‌المللی، مستقل بودن از کشورها، دایمی بودن، دارا بودن استمرار فعالیت، و داشتن تشکیلات و ارکان منظم، افزون بر اینها هریک از آنها نیز دارای ویژگیهای خاص و مخصوص به خود است.
سازمان‌های بین‌المللی غیر از عنوان «سازمان» ممکن است عناوینی چون «اتحادیه»، «مجمع»، «موسسه»، «مقام» و غیره داشته باشند و از لحاظ ماهیت و اهداف، صلاحیت و موضوع فعالیت، قلمرو جغرافیایی و گستره فعالیت، چگونگی تاسیس و حدود اختیارات می‌توان آنها را دسته بندی و طبقه‌بندی نمود. پرواضح است که سازمان‌های دارای ماهیت اداری هم‌چون اتحادیه‌های غیردولتی و اتحادیه‌های دولتی یا عمومی پیش از سازمان های دارای ماهیت سیاسی نظیر «جامعه ملل» و «سازمان ملل متحد» بوجود آمده‌اند. براین اساس سازمان‌های بین‌المللی را می‌توان به دو گروه سازمان‌های اداری با هدف محدود و سازمان‌های سیاسی با هدف اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی تقسیم نمود. براساس موضوع نیز، سازمان‌های بین‌المللی به دو گروه دارای «صلاحیت عام» و «صلاحیت محدود» قابل تقسیم‌اند. علاوه بر این سازمان‌های بین‌المللی را به سه گروه سازمان‌های «سیاسی»، «اداری» و «قضایی» تقسیم می‌نمایند.
در روشی دیگر از طبقه‌بندی، سازمان‌های بین‌المللی براساس قلمرو جغرافیایی به «سازمان‌های جهانی»، «سازمان‌های منطقه‌ای» و «سازمان‌های میان قاره‌ای» قابل تقسیم است. علاوه بر تقسیم‌بندی‌های فوق، سازمان‌های بین‌المللی به دو گروه «سازمان‌های دارای قدرت فراملیتی» و «سازمان‌های فاقد قدرت فراملیتی» تقسیم می‌شوند. یعنی سازمان‌هایی می‌توانند تصمیمات الزام‌آور برای اعضای خود اتخاذ نمایند، و سازمان‌هایی هستند که فاقد چنین اختیاری می‌باشند.
در تقسیم‌بندی دیگری سازمان‌های بین‌المللی به دو گروه سازمان‌های تاسیس شده، به موجب «معاهده میان چندکشور»و سازمان‌های تاسیس شده به موجب «معاهده میان چند دولت» تقسیم می‌شوند، که این تقسیم بندی از نظر پیشنهاد دهندگان آن قابل مقایسه با اهمیت تقسیم‌بندی میان «کنفدراسیون» و «فدراسیون»است که از نظر تکامل حقوق عمومی کشورهای فدرال دنیای امروز نقش مهمی را ایفا می‌نماید. براساس این طبقه‌بندی معاهده میان کشورها کل دستگاه‌های اجرایی، قانونگذاری و قضایی را دربرمی‌گیرد. حال آنکه معاهده میان دولت‌ها تنها در برگیرنده بخش اداری و اجرایی است، با این حال سازمان ملل متحد بدون هیچگونه تبعیض به «مردم»، «دولت» و «کشورها»اشاره می‌نماید